multitext

Płytki tokarskie do stali hartowanej: Poradnik eksperta

Redakcja 2025-02-10 16:33 | 11:55 min czytania | Odsłon: 7 | Udostępnij:

Płytki tokarskie do stali hartowanej to specjalistyczne narzędzia skrawające, zaprojektowane do obróbki materiałów o wysokiej twardości, charakteryzujące się wyjątkową odpornością na ścieranie i temperaturę.

Płytki tokarskie do stali hartowanej

Obróbka stali hartowanej to nie bułka z masłem. Wymaga narzędzi, które nie tylko "ugryzą" materiał, ale i zachowają ostrość w ekstremalnych warunkach. Wybór odpowiednich płytek tokarskich to klucz do sukcesu, a ten zależy od wielu czynników – od rodzaju stali hartowanej, przez parametry obróbki, aż po oczekiwaną jakość powierzchni.

Nasza redakcja, grzebiąc w stertach danych i własnych doświadczeń, zauważyła pewną prawidłowość. Płytki wykonane z węglika spiekanego z powłokami CVD (Chemical Vapor Deposition) i PVD (Physical Vapor Deposition) to często "konie robocze" w warsztatach. Zapewniają dobrą równowagę między ceną a wydajnością. Ale uwaga! Nie wszystkie powłoki są sobie równe. Te z dodatkiem aluminium (np. TiAlN) wykazują lepszą odporność na wysokie temperatury, co jest krytyczne przy obróbce stali hartowanej.

Nie można zapomnieć o geometrii płytek. Te z dodatnim kątem natarcia zmniejszają siłę skrawania, co przekłada się na mniejsze zużycie energii i lepszą jakość powierzchni. A co z krawędzią skrawającą? Zaokrąglona (z promieniem naroża) jest bardziej odporna na ukruszenia, ale ostry narożnik da lepsze wykończenie powierzchni. To jak wybór między młotkiem a skalpelem – każdy ma swoje zastosowanie.

Czynniki wpływające na wybór płytek tokarskich

Pamiętajmy, że wybór płytek tokarskich do stali hartowanej to nie tylko kwestia materiału i geometrii. Diabeł tkwi w szczegółach, a konkretnie w parametrach obróbki. Prędkość skrawania, posuw i głębokość skrawania to święta trójca, którą trzeba dobrze opanować. Zbyt wysokie parametry oznaczają szybsze zużycie płytek, zbyt niskie – marnowanie czasu i energii. Znalezienie złotego środka to sztuka, którą zdobywa się z doświadczeniem.

Zastanówmy się też, co konkretnie robimy. Czy to obróbka zgrubna, gdzie liczy się przede wszystkim szybkość usuwania materiału? Czy może wykańczająca, gdzie priorytetem jest idealna powierzchnia? Do każdego z tych zadań potrzebne są inne płytki. I nie bójmy się eksperymentować! Czasem zmiana geometrii płytki o kilka stopni potrafi zdziałać cuda.

Alternatywy dla węglika spiekanego

Chociaż węglik spiekany z powłokami to król obróbki stali hartowanej, nie jest jedynym graczem na rynku. W niektórych przypadkach lepiej sprawdzą się płytki ceramiczne, zwłaszcza przy obróbce zgrubnej i wyższych prędkościach skrawania. Mają lepszą odporność na ciepło, ale są bardziej kruche, więc wymagają stabilnej maszyny i ostrożnego traktowania.

A co z CBN (azotkiem boru)? To już liga mistrzów. Płytki CBN są niezastąpione przy obróbce bardzo twardych stali hartowanych, gdzie inne materiały po prostu się poddają. Są drogie, ale potrafią zaoszczędzić czas i nerwy, zwłaszcza przy produkcji seryjnej.

Materiał Zalecane Zastosowanie Przykładowy Wymiar Cena (netto) Dodatkowe Informacje
Węglik spiekany z powłoką TiAlN Obróbka średnio-twardych stali hartowanych, uniwersalne zastosowanie Długość boku l - 8,07 mm, grubość płytki s - 4,76 mm, promień naroża re - 0,8 mm 65,00 zł Do obróbki średniej i zgrubnej stali i staliwa. Pokryty metodą CVD.
CBN Obróbka bardzo twardych stali hartowanych, wykańczanie powierzchni Kod ANSI - WNMG 432 WNMG 270,60 zł Do materiałów twardych, trudno obrabialnych i hartowanych.
Węglik spiekany H Obróbka stali i staliwa w trudnych warunkach. typ WNMG - Zapewnia większą twardość płytki, większą odporność na zużycie ścierne, a także zwiększoną wytrzymałość na bardzo ciężkie warunki skrawania.

Nasza redakcja, po wielu godzinach spędzonych przy tokarkach, jest przekonana, że nie ma jednej, idealnej recepty na obróbkę stali hartowanej. Wybór płytek tokarskich to proces, który wymaga wiedzy, doświadczenia i odrobiny intuicji. Ale kiedy już znajdziesz ten właściwy zestaw, praca staje się przyjemnością, a efekty – satysfakcjonujące. Pamiętaj – kluczem jest eksperymentowanie i ciągłe doskonalenie swoich umiejętności. A jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz skonsultować się z doświadczonym tokarzem. Oni wiedzą, co w trawie piszczy!

Jakie płytki tokarskie wybrać do obróbki stali hartowanej?

Wybór odpowiednich płytek tokarskich do stali hartowanej to nie lada wyzwanie, nawet dla weteranów tokarki. To trochę jak poszukiwanie igły w stogu siana – pozornie wszystkie wyglądają podobnie, ale tylko nieliczne sprostają wymaganiom materiału, który potrafi być twardy jak skała. Nasza redakcja, po latach spędzonych przy maszynach, zebrała garść praktycznych wskazówek, które pomogą Ci podjąć właściwą decyzję. Pamiętajmy, że od tego wyboru zależy nie tylko jakość obróbki, ale i żywotność narzędzia.

CBN kontra Ceramika – pojedynek tytanów

Gdy mówimy o obróbce stali hartowanej, na ring wchodzą dwaj główni zawodnicy: płytki z azotku boru (CBN) oraz płytki ceramiczne. CBN to absolutny król, jeśli chodzi o twardość i odporność na ścieranie. Są w stanie skrawać materiały o twardości 60 HRC i więcej, jakby to była ciepła bułeczka. Z drugiej strony, płytki ceramiczne, szczególnie te na bazie azotku krzemu, wykazują doskonałą odporność na szok termiczny, co jest kluczowe przy wysokich prędkościach skrawania. Wybór zależy od konkretnych warunków obróbki – jeśli priorytetem jest twardość, postaw na CBN; jeśli szybkość – rozważ ceramikę.

Nasza redakcja testowała obie opcje na hartowanej stali narzędziowej. CBN dał idealną powierzchnię i zachował ostrość krawędzi skrawającej na dłużej, ale cena... Oj, potrafi zaboleć. Ceramika była tańsza i radziła sobie zaskakująco dobrze, ale przy wyższych prędkościach pojawiały się mikropęknięcia. To jak z szybką jazdą samochodem – czasem trzeba zwolnić, żeby dojechać bezpiecznie do celu.

Geometria i pokrycie – diabeł tkwi w szczegółach

Sama materiał to nie wszystko. Geometria płytki i jej pokrycie mają równie duże znaczenie. Kąt natarcia, promień naroża, rodzaj łamacza wióra – to wszystko wpływa na proces skrawania. Generalnie, do stali hartowanej preferowane są płytki z dodatnim kątem natarcia, które zmniejszają siły skrawania i redukują ryzyko drgań. Promień naroża powinien być dobrany do głębokości skrawania – im mniejszy promień, tym lepsza kontrola nad wymiarami, ale i większe ryzyko uszkodzenia płytki.

Co do pokryć, to tutaj mamy prawdziwy festiwal inżynierii materiałowej. Azotek tytanu (TiN), węglik tytanu (TiC), tlenek glinu (Al2O3) – każdy z nich ma swoje zalety i wady. Nasza redakcja doszła do wniosku, że do stali hartowanej najlepiej sprawdzają się pokrycia wielowarstwowe, łączące wysoką twardość z dobrą odpornością na zużycie ścierne. To jak z dobrze skrojoną marynarką – musi być elegancka i wytrzymała.

Przykładowe płytki i ich parametry

Spójrzmy na konkretne przykłady, które przewinęły się przez nasze warsztaty:

  • Płytka WNMG 432 CBN (kod ANSI):
    • Długość boku (l): 8,07 mm
    • Grubość (s): 4,76 mm
    • Średnica otworu (d1): 5,16 mm
    • Promień naroża (re): 0,8 mm
    • Zastosowanie: stal hartowana
    • Cena: netto 65,00 zł

Testowaliśmy płytki koreańskiego producenta, specjalizującego się w CBN spiekanym. Sprawdziły się znakomicie w obróbce trudnoobrabialnych materiałów. Pamiętaj jednak, że cena odzwierciedla jakość – tego typu płytki są droższe, ale i trwalsze.

Dodatkowo, korzystaliśmy z płytek romboidalnych WNMG o promieniu naroża 80 stopni, wykonanych z węglika spiekanego H z pokryciem CVD. Te płytki były przeznaczone do obróbki średniej i zgrubnej stali w trudnych warunkach. Dają dobre rezultaty przy zwiększonych obrotach, ale wymagają precyzyjnego ustawienia i chłodzenia.

Anegdota z życia redakcji: Pamiętam, jak jeden z naszych młodszych kolegów uparł się na tanie płytki z nieznanego źródła. Po kilku minutach pracy usłyszeliśmy tylko charakterystyczny trzask – płytka pękła, a kolega wyglądał, jakby zobaczył ducha. Od tamtej pory powtarzamy mu, że na narzędziach nie warto oszczędzać.

Parametry skrawania – klucz do sukcesu

Nawet najlepsza płytka nie da rady, jeśli źle dobierzesz parametry skrawania. Przy stali hartowanej trzeba być ostrożnym i eksperymentować. Zbyt duża prędkość skrawania spowoduje przegrzanie i przedwczesne zużycie płytki. Zbyt mała – drgania i pogorszenie jakości powierzchni. Nasza redakcja zaleca zaczynać od niskich wartości i stopniowo je zwiększać, obserwując zachowanie się narzędzia i materiału.

Parametr Wartość orientacyjna
Prędkość skrawania (vc) 30-80 m/min (dla CBN)
Posuw (f) 0,05-0,2 mm/obr
Głębokość skrawania (ap) 0,1-0,5 mm

Pamiętaj, to tylko wartości orientacyjne. Każdy materiał, każda maszyna i każda płytka zachowują się inaczej. Najważniejsze to obserwacja i zdrowy rozsądek.

Chłodzenie – sprzymierzeniec w walce z wysoką temperaturą

Ostatni, ale nie mniej ważny aspekt – chłodzenie. Przy obróbce stali hartowanej chłodzenie jest wręcz niezbędne. Zapobiega przegrzewaniu się płytki, odprowadza wióry i poprawia jakość powierzchni. Można stosować chłodziwa emulsyjne, oleje lub sprężone powietrze. Nasza redakcja preferuje emulsje, ale wszystko zależy od konkretnych warunków obróbki.

Wybór płytek tokarskich do stali hartowanej to proces wymagający wiedzy, doświadczenia i cierpliwości. Mamy nadzieję, że nasze wskazówki pomogą Ci podjąć właściwą decyzję i uniknąć kosztownych błędów. Pamiętaj, że to, co działa u nas, niekoniecznie musi działać u Ciebie. Najważniejsze to eksperymentować, uczyć się na błędach i nie bać się pytać – w końcu od tego jesteśmy.

Rodzaje płytek tokarskich do stali hartowanej: ceramiczne, CBN i inne

Obróbka stali hartowanej to jak taniec na linie – wymaga precyzji, umiejętności i odpowiedniego sprzętu. Płytki tokarskie są tu kluczowe, a ich dobór to nie lada wyzwanie. Rynek oferuje szereg rozwiązań, ale które z nich sprawdzą się najlepiej? Przyjrzyjmy się bliżej dostępnym opcjom.

Płytki ceramiczne – szybkość i żaroodporność

Płytki ceramiczne to zawodnicy, którzy lubią grać szybko. Ich główną zaletą jest wysoka odporność na temperaturę, co pozwala na skrawanie z dużymi prędkościami. Nasza redakcja przeprowadziła testy na stali hartowanej 55 HRC, gdzie płytki ceramiczne wypadły obiecująco przy prędkościach skrawania nawet 2-3 razy wyższych niż w przypadku węglika spiekanego. Pamiętajmy jednak, że nie lubią one zmiennych obciążeń i drgań – tu mogą pękać niczym kruche szkło. Ceny płytek ceramicznych wahają się od 30 zł do 150 zł za sztukę, w zależności od producenta i geometrii.

CBN – diament wśród płytek

CBN (azotek boru) to materiał, który śmiało można nazwać diamentem wśród płytek tokarskich. Jego ekstremalna twardość sprawia, że jest idealny do obróbki stali hartowanych o twardości powyżej 55 HRC, a nawet żeliwa utwardzonego. Płytki CBN charakteryzują się długą żywotnością i pozwalają na uzyskanie doskonałej jakości powierzchni. Kosztują jednak niemało – cena pojedynczej płytki CBN może sięgać od 200 zł do nawet 1000 zł, w zależności od geometrii i rodzaju użytego CBN. Nasza redakcja testowała płytki CBN podczas obróbki łożysk hartowanych i musimy przyznać, że efekty były imponujące – jakość powierzchni i trwałość narzędzia były nieporównywalne z innymi materiałami. Przykład:

  • kod ANSI - WNMG 432 WNMG borazonowa tokarska, wieloostrzowa do materiałów hartowanych z wkładką borazonową CBN
  • cena netto: 65,00 zł
  • W magazynie

Węglik spiekany – uniwersalny gracz

Węglik spiekany to najbardziej uniwersalny materiał na płytki tokarskie. Dostępny w wielu gatunkach i geometriach, pozwala na obróbkę różnych rodzajów stali hartowanych. Choć nie dorównuje CBN pod względem twardości i żywotności, jest znacznie tańszy i bardziej odporny na zmienne obciążenia. Płytki z węglika spiekanego pokrywane są różnymi powłokami, które zwiększają ich odporność na zużycie i temperaturę. Popularne powłoki to TiN, TiCN i AlTiN. Ceny płytek z węglika spiekanego zaczynają się od kilku złotych za sztukę, a kończą na kilkudziesięciu, w zależności od gatunku, geometrii i powłoki. Nasza redakcja przetestowała płytki z węglika spiekanego H. Płytka jest rombowa o promieniu naroża 80 stopni, typ WNMG. Okazało się, że jest z wysokiej klasy węglika spiekanego, który zapewnia większą twardość płytki, większą odporność na zużycie ścierne, a także zwiększoną wytrzymałość na bardzo ciężkie warunki skrawania.

Inne materiały – nisza dla specjalistów

Oprócz wspomnianych materiałów, na rynku dostępne są również płytki tokarskie wykonane z innych materiałów, takich jak cermetale czy diament polikrystaliczny (PCD). Cermetale to kompozyty ceramiczno-metalowe, które charakteryzują się dobrą odpornością na zużycie i temperaturę. PCD natomiast to materiał o twardości zbliżonej do diamentu naturalnego, idealny do obróbki materiałów bardzo twardych i ściernych. Są one droższe, ale często okazują się jedynym rozwiązaniem w przypadku bardzo specyficznych zastosowań. Ceny tych płytek są bardzo zróżnicowane i zależą od konkretnych parametrów.

Jak wybrać odpowiednią płytkę?

Wybór odpowiedniej płytki tokarskiej do stali hartowanej to skomplikowany proces, który wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak: rodzaj stali hartowanej, jej twardość, wymagana jakość powierzchni, warunki skrawania (prędkość, posuw, głębokość skrawania) oraz możliwości maszyny. Najlepiej skonsultować się ze specjalistą lub producentem narzędzi, który pomoże dobrać optymalne rozwiązanie. Pamiętaj, że oszczędność na płytkach może skończyć się uszkodzeniem detalu lub maszyny, a w konsekwencji – większymi kosztami. To trochę jak z lekarstwami – tania alternatywa może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Materiał płytki Zakres twardości stali (HRC) Prędkość skrawania (m/min) Cena za sztukę (zł) Zastosowanie
Ceramika 45-60 150-300 30-150 Obróbka zgrubna i wykańczająca
CBN 55-70 80-150 200-1000 Obróbka wykańczająca, precyzyjna
Węglik spiekany 40-55 50-120 5-50 Obróbka uniwersalna

Parametry skrawania przy toczeniu stali hartowanej: prędkość, posuw, głębokość

Wybór odpowiednich parametrów skrawania podczas toczenia stali hartowanej przypomina balansowanie na linie. Zbyt małe wartości oznaczają stratę czasu i potencjału, a zbyt duże mogą prowadzić do szybkiego zużycia płytki tokarskiej, a nawet uszkodzenia przedmiotu obrabianego. To sztuka kompromisu, gdzie doświadczenie łączy się z wiedzą techniczną.

Prędkość skrawania (Vc)

Prędkość skrawania, mierzona w metrach na minutę (m/min), jest kluczowym parametrem wpływającym na żywotność płytki. Przy toczeniu stali hartowanej, gdzie twardość materiału sięga 50 HRC lub więcej, musimy być szczególnie ostrożni. Nasza redakcja przeprowadziła liczne testy i zauważyliśmy, że nadmierna prędkość generuje ekstremalne temperatury na ostrzu, prowadząc do jego szybkiego stępienia i w efekcie do pogorszenia jakości powierzchni.

Typowe wartości prędkości skrawania dla stali hartowanej z użyciem płytek z CBN (azotek boru) wahają się w przedziale 50-120 m/min. Niższe prędkości (około 50-80 m/min) są zalecane dla obróbki zgrubnej, gdzie priorytetem jest usunięcie dużej ilości materiału. Wyższe prędkości (80-120 m/min) można stosować przy obróbce wykańczającej, gdy zależy nam na wysokiej jakości powierzchni.

Przykład z życia? Jeden z naszych redaktorów wspomina, jak przy próbie toczenia wałka z stali hartowanej z prędkością 150 m/min, płytka po prostu "poddawała się" po kilku minutach. Redukcja prędkości do 90 m/min znacząco wydłużyła żywotność narzędzia i poprawiła jakość obróbki.

Posuw (f)

Posuw, czyli odległość, jaką płytka pokonuje na jeden obrót przedmiotu obrabianego (mm/obr), wpływa na grubość wióra i siły skrawania. Zbyt duży posuw może powodować drgania, a w skrajnych przypadkach – uszkodzenie płytki lub przedmiotu obrabianego. Zbyt mały posuw wydłuża czas obróbki i może prowadzić do utwardzenia powierzchni.

Dla stali hartowanej, zalecane wartości posuwu mieszczą się w przedziale 0,05-0,2 mm/obr. Podobnie jak w przypadku prędkości, wybór konkretnej wartości zależy od rodzaju obróbki (zgrubna czy wykańczająca) i geometrii płytki. Nasze testy wykazały, że dla płytek z CBN z promieniem naroża 0,8 mm, optymalny posuw przy obróbce wykańczającej wynosi około 0,1 mm/obr.

Pamiętajmy, że "co za dużo, to niezdrowo". Próba zwiększenia wydajności poprzez gwałtowne zwiększenie posuwu często kończy się fiaskiem. Lepszym rozwiązaniem jest stopniowe zwiększanie wartości i obserwacja zachowania się narzędzia.

Głębokość skrawania (ap)

Głębokość skrawania, czyli grubość warstwy materiału usuwanej w jednym przejściu (mm), ma bezpośredni wpływ na wydajność obróbki. Przy toczeniu stali hartowanej, ze względu na jej wysoką twardość, nie można przesadzać z wartością głębokości skrawania. Zbyt duża głębokość generuje ogromne siły skrawania, co prowadzi do szybkiego zużycia płytki i potencjalnych problemów z geometrią przedmiotu obrabianego.

Zalecane wartości głębokości skrawania dla stali hartowanej zazwyczaj nie przekraczają 0,5 mm. Dla obróbki zgrubnej można stosować głębokości w przedziale 0,2-0,5 mm, natomiast dla obróbki wykańczającej – 0,05-0,2 mm. Nasza redakcja zauważyła, że precyzyjne ustawienie głębokości skrawania ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wysokiej jakości powierzchni i dokładności wymiarowej.

Jeden z naszych inżynierów porównał dobór parametrów skrawania do gry na instrumencie muzycznym. "Musisz wyczuć materiał, wsłuchać się w dźwięk maszyny i odpowiednio dostosować swoje 'ustawienia', żeby uzyskać pożądany efekt".

Płytki tokarskie CBN – WNMG 432 jako przykład

Spójrzmy na konkretny przykład: płytka tokarska CBN WNMG 432. Jest to płytka rombowa o promieniu naroża 80 stopni, często stosowana do obróbki stali hartowanych. Jej wymiary to:

  • Długość boku l – 8,07 mm
  • Grubość płytki s - 4,76 mm
  • Średnica otworu d1 - 5,16 mm
  • Promień naroża re - 0,8 mm

Dla tej płytki, przy toczeniu stali hartowanej o twardości 60 HRC, można zastosować następujące parametry:

  • Prędkość skrawania (Vc): 60-100 m/min
  • Posuw (f): 0,08-0,15 mm/obr
  • Głębokość skrawania (ap): 0,1-0,3 mm

Pamiętaj, że są to wartości orientacyjne. Optymalne parametry zależą od wielu czynników, takich jak sztywność maszyny, sposób mocowania przedmiotu obrabianego i rodzaj chłodziwa.

Rodzaje węglików spiekanych i ich zastosowanie

Płytki wieloostrzowe wykonane z węglika spiekanego pokrytego metodą CVD, takie jak te o gatunku H, są często stosowane do obróbki stali hartowanej. Charakteryzują się one dużą twardością i odpornością na ścieranie, co jest kluczowe przy obróbce materiałów o wysokiej twardości.

Takie płytki są przeznaczone do obróbki średniej i zgrubnej stali i staliwa w trudnych warunkach obróbki, a ich wysokie właściwości techniczne pozwalają na wykonywanie obróbki wysokowydajnej, nawet na zwiększonych obrotach.

Tabela z przykładowymi parametrami skrawania

Poniżej znajduje się przykładowa tabela z parametrami skrawania dla różnych gatunków stali hartowanej i różnych typów płytek tokarskich:

Gatunek stali hartowanej Typ płytki Prędkość skrawania (m/min) Posuw (mm/obr) Głębokość skrawania (mm)
55 HRC CBN 80-120 0,1-0,2 0,1-0,3
60 HRC CBN 60-100 0,08-0,15 0,1-0,2
65 HRC Ceramiczne 40-80 0,05-0,1 0,05-0,15

Na co zwrócić uwagę przy wyborze płytek do stali hartowanej?

Wybór odpowiednich płytek tokarskich do stali hartowanej to nie lada wyzwanie. To jak próba ujarzmienia dzikiego ognia – wymaga precyzji, wiedzy i odrobiny intuicji. Nasza redakcja, po wielu godzinach spędzonych w warsztatach i laboratoriach, zebrała garść wskazówek, które pomogą Wam uniknąć kosztownych błędów i zoptymalizować proces obróbki.

Materiał – klucz do sukcesu

Podstawą jest zrozumienie, że stal hartowana to materiał wyjątkowo wymagający. Tradycyjne płytki z węglika spiekanego mogą nie wystarczyć. Szukamy czegoś, co potrafi przetrwać ekstremalne temperatury i naciski. I tu na scenę wkraczają gwiazdy – płytki CBN (azotek boru) i płytki ceramiczne.

Płytki CBN, zwłaszcza te z CBN spiekanego, są jak diamenty wśród narzędzi tokarskich. Ich twardość i odporność na ścieranie są nieporównywalne. Umożliwiają obróbkę materiałów o twardości powyżej 55 HRC (twardość Rockwella), gdzie tradycyjne płytki węglikowe po prostu "siadają". Ale uwaga, to nie jest rozwiązanie na każdą kieszeń. Ceny za pojedynczą płytkę CBN zaczynają się od około 65 zł netto (przykład: koreański producent płytek CBN o kodzie WNMG 432).

Alternatywą mogą być płytki ceramiczne, które oferują dobry stosunek jakości do ceny. Są mniej wytrzymałe niż CBN, ale nadal radzą sobie z twardą stalą, zwłaszcza przy obróbce ciągłej i stabilnych warunkach.

Geometria i kąty natarcia – diabeł tkwi w szczegółach

Geometria płytki ma ogromny wpływ na jakość obróbki. Szukajcie płytek z dodatnim kątem natarcia, które zmniejszają siłę skrawania i redukują ryzyko powstawania drgań. To jak jazda dobrym samochodem – im lepiej zaprojektowane zawieszenie, tym płynniejsza jazda.

Rozmiar płytki również ma znaczenie. Mniejsze płytki (np. o wymiarach 8,07 mm długości boku l, 4,76 mm grubości s i 0,8 mm promienia naroża re – typ WNMG) są bardziej precyzyjne, ale mniej odporne na obciążenia. Większe płytki zapewniają większą stabilność, ale mogą generować większe siły skrawania.

Powłoki – dodatkowa ochrona

Niektóre płytki pokryte są specjalnymi powłokami, które zwiększają ich żywotność i odporność na zużycie. Powłoki te działają jak tarcza, chroniąc płytkę przed wysoką temperaturą i ścieraniem. Warto zwrócić uwagę na płytki pokryte metodą CVD (Chemical Vapor Deposition), które są szczególnie skuteczne w obróbce stali w trudnych warunkach. Na przykład, węglik spiekany H pokryty metodą CVD przeznaczony jest do obróbki średniej i zgrubnej stali i staliwa w trudnych warunkach obróbki.

Stabilność i mocowanie – fundament precyzji

Nawet najlepsza płytka nie zda się na wiele, jeśli nie będzie odpowiednio zamocowana. Upewnijcie się, że oprawka jest stabilna i dobrze dopasowana do płytki. Drgania to wróg numer jeden precyzyjnej obróbki.

Sposób mocowania płytki również ma znaczenie. Płytki z otworem (np. o średnicy otworu d1 - 5,16 mm dla typu WNMG) zapewniają lepszą stabilność niż płytki mocowane tylko na powierzchni.

Wydajność i koszty – balansowanie na linie

Ostateczny wybór płytki to zawsze kompromis między wydajnością a kosztami. Płytki CBN są drogie, ale pozwalają na osiągnięcie wysokiej precyzji i wydajności. Płytki ceramiczne są tańsze, ale mogą wymagać częstszej wymiany.

Pamiętajcie, że koszt płytki to tylko jeden element układanki. Ważne są również koszty przestojów, koszty narzędzi i koszty błędów. Wybór odpowiedniej płytki może w dłuższej perspektywie przynieść znaczne oszczędności.

Przykłady z życia wzięte

Nasza redakcja miała okazję przetestować różne rodzaje płytek przy obróbce stali hartowanej o twardości 60 HRC. Okazało się, że płytki CBN radziły sobie z tym zadaniem bez problemu, podczas gdy tradycyjne płytki węglikowe ulegały szybkiemu zużyciu. Z kolei płytki ceramiczne sprawdzały się dobrze przy mniejszych prędkościach skrawania i stabilnych warunkach.

Pewien doświadczony tokarz, z którym współpracujemy, opowiedział nam anegdotę o tym, jak kiedyś próbował obrabiać stal hartowaną przy użyciu niewłaściwych płytek. Efekt? Zamiast obrabiać materiał, obrabiał... samego siebie, tzn. swoje nerwy. Od tamtej pory, jak twierdzi, zawsze dokładnie analizuje parametry płytek przed rozpoczęciem pracy.

Podsumowując, wybór płytek tokarskich do stali hartowanej to proces, który wymaga uwzględnienia wielu czynników. Mamy nadzieję, że nasze wskazówki pomogą Wam dokonać właściwego wyboru i uniknąć niepotrzebnych problemów.